اسکلروز منتشر و درمان مکمل در ایران: یک مطالعه مروری

مقدمه و اهداف اسکلروز منتشر، اختلال مزمن سیستم عصبی مرکزی و ایمنی است که پیامدهای جسمی، روانی متعدد و هزینه‏های اقتصادی، اجتماعی زیادی برای بیماران مبتلا و خانواده آن­ها ایجاد می‏کند. ارائه شواهد علمی مبتنی بر فواید درمان‏های مکمل اهمیت ویژه‏ای در مدیریت سلامت و کیفیت زندگی این افراد دارد. مطالعه حاضر به منظور جمع­‏آوری شواهد توصیفی، کاربردی، همچنین مقایسه مداخلات طب مکمل غیرخوراکی در بیماران ایرانی انجام گردیده است. مواد و روش­ها‏ مداخلات طب مکمل با گروه کنترل که روی بیماران مبتلا به اسکلروز منتشر در ایران صورت گرفته بود، در پایگاه‏های ایرانی شامل؛ مرکز داده‏های پایگاه اطلاعات علمی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، کتابخانه پزشکی و پایگاه‏های خارجی پاب­مد و گوگل اسکولار، جستجو و جمع‏آوری شد. یافته‏ ها پس از بررسی اولیه و حذف مطالعات غیرمرتبط، 41 مطالعه به مرحله تحلیل وارد شد. مطالعات از نظر روش‏شناختی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. مداخلات مناسب بر حسب بیشترین نقاط قوت یا کمترین معیارهای خطا انتخاب شد. نتیجه‏ گیری اغلب مطالعات طب مکمل در ایران بر روی بیماران از نوع عود-بهبود صورت گرفته‏اند. خستگی، کیفیت زندگی و خلق، بیشترین متغیرهای ارزیابی شده هستند. انواع ورزش‏ با سطوح و شدت متوسط در مدت کوتاه ولی مداوم مناسب هستند. ورزش‏های هوازی و یوگا به دلیل تأثیر تمرینات هوازی بر تمام اندام‏ها (به ویژه تنفسی) می‏تواند با توجه به تاریخچه بیماری و سطح خستگی توصیه شوند.